Waarom helpt oplossingsgericht werken coachees écht vooruit?
Dit is de vierde blog in onze serie over de 8 kernprincipes van effectieve coaching. In deze reeks bespreken we de fundamentele uitgangspunten die coaching krachtiger maken, met praktijkvoorbeelden en direct toepasbare oefeningen.
In de vorige blogs hebben we gekeken naar samenwerking in coaching (eerst volgen, dan leiden), het belang van directe ervaring (ervaren boven praten) en hoe we coachees helpen zich te richten op het hier en nu, met oog op de toekomst.
Vandaag gaan we een stap verder: coachen vanuit mogelijkheden in plaats van beperkingen.
Veel coachees komen met problemen: ze voelen zich vast, weten niet hoe ze verder moeten of blijven hangen in wat er misgaat. Een oplossingsgerichte aanpak helpt hen om te verschuiven van probleemdenken naar actiegericht denken.
Praktijkvoorbeeld: De vraag die alles veranderde
Lisa, een teamleider, zit met haar handen in het haar. Haar team functioneert niet zoals ze wil, en ze heeft het gevoel dat ze de controle kwijtraakt.
“Alles komt op mijn bord. Ik moet overal achteraan zitten. Ze nemen geen initiatief.”
Een probleemgerichte coach zou kunnen vragen:
- “Hoe komt het dat je team zo weinig initiatief neemt?”
- “Waarom denk je dat alles op jouw bord terechtkomt?”
Maar deze vragen houden Lisa in de analyse van het probleem. De coach kiest daarom een andere benadering.
“Vertel eens over een moment waarop het wél goed ging. Wanneer nam iemand in je team uit zichzelf initiatief?”
Lisa denkt even na. “Nou, vorige week vroeg één van mijn medewerkers zelf om extra taken. Dat voelde eigenlijk wel fijn.”
De coach volgt:
“Wat maakte dat het toen wél gebeurde? Wat deed jij anders?”
Lisa begint na te denken over wat werkte in plaats van wat misging. Dit opent een nieuw perspectief.
“Ik gaf toen meer vertrouwen en liet los dat ik overal grip op moest hebben.”
Door haar aandacht te verleggen van wat niet werkt naar wanneer het wél werkt, ontstaat ruimte voor nieuwe inzichten en concrete stappen.
Reflectie: Wat betekent dit voor jou als coach?
Oplossingsgericht coachen betekent niet dat je problemen negeert, maar dat je:
- De focus verlegt van wat niet werkt naar wat al wel werkt
- Coachees helpt om haalbare doelen te formuleren
- Bouwt op de kwaliteiten en hulpbronnen die er al zijn
Denk eens terug aan je eigen coachgesprekken:
- Hoe vaak vraag je naar problemen in plaats van naar successen?
- Hoe kun je vaker de aandacht van een coachee richten op wat al werkt?
- Hoe kun je coachees helpen om hun eigen krachtbronnen beter te benutten?
Concrete oefening: Wat werkt wél?
Wanneer een coachee een probleem beschrijft, kun je de volgende vragen stellen om de focus te verschuiven van wat niet lukt naar wat al wél werkt en hoe dat versterkt kan worden. Dit helpt de coachee om minder in problemen te blijven hangen en zelf meer regie te nemen.
1. De toekomst in beeld
- “Stel dat er vannacht een klein wonder gebeurt en je probleem is opgelost, maar je weet het nog niet… Waaraan zou je morgen merken dat er iets veranderd is?”
- “Wat zou je dan anders doen? Wat merken anderen aan je?”
2. Wat lukt nu al?
- “Zijn er momenten waarop dit probleem minder speelt?”
- “Wat doe je dan anders? Wat helpt?”
3. Kleine stappen vooruit
- “Op een schaal van 1 tot 10, waar sta je nu?”
- “Wat heb je al gedaan om hier te komen?”
- “Wat zou je kunnen doen om één stapje verder te komen?”
Waarom dit werkt: Door te kijken naar uitzonderingen, progressie en kleine stappen, ontstaat er een gevoel van regie en haalbaarheid. Coachees ontdekken dat er al beweging is en dat ze zelf invloed hebben op hun situatie.
In de volgende blog…
Coaching gaat over verandering, maar verandering is geen losstaand moment – het is een proces. Hoe help je coachees om te denken in groei en ontwikkeling in plaats van in vaststaande problemen? Dat behandelen we in de volgende blog: Kernprincipe 5: Ontwikkeling als rode draad.
Ben je benieuwd hoe andere coaches dit principe toepassen? Laat in de reacties weten hoe het oplossingsgericht werken toepast in coaching.
Wil je je verder ontwikkelen als coach en diepgaand leren werken met deze principes? Bekijk dan onze coachopleidingen en nascholingen bij Gossen en Janzweerd. Meer informatie vind je hier.