“Ken je dat? Die stem in je hoofd die fluistert: ‘Je bent niet goed genoeg.’ Of misschien roept hij het zelfs keihard? Laatst sprak ik met een cliënt die precies dat ervaarde. Steeds weer was er die innerlijke stem die hem vertelde dat hij zou falen, dat hij nooit genoeg was. Het voelde alsof die stem hem in de houdgreep had.”
“Tijdens onze sessies gebeurde er iets bijzonders. We gaven die stem een naam, een plek, en een vorm. Het werd niet langer zijn probleem, maar een probleem dat naast hem stond. En dat veranderde alles. Ineens had hij ruimte om te ademen, om te kijken, om die stem uit te dagen.”
In dit blog verkennen we hoe externaliseren ingezet kan worden in individuele coaching, met praktische tips en voorbeelden.
Niet jij bent het probleem, maar het probleem is het probleem
Externaliseren, een kernconcept uit narratieve coaching, biedt krachtige mogelijkheden in individuele coaching. Hoewel het vaak wordt gebruikt om conflicten tussen mensen te verkennen, heeft het ook grote waarde wanneer een cliënt worstelt met persoonlijke uitdagingen. Het uitgangspunt blijft hetzelfde: niet de persoon is het probleem, maar het probleem is het probleem. Door deze benadering kunnen cliënten meer ruimte en helderheid vinden in hun worstelingen.
Waarom externaliseren in individuele coaching?
Veel cliënten die naar coaching komen, worstelen met problemen die ze als een onderdeel van zichzelf zien: “Ik ben niet goed genoeg,” “Ik faal altijd,” of “Ik ben een perfectionist.” Deze identificatie met het probleem zorgt ervoor dat ze vastlopen. Het probleem wordt niet iets waar ze invloed op kunnen uitoefenen, maar een deel van wie ze zijn.
Externaliseren helpt om deze identificatie los te maken. Door het probleem te verwoorden als iets dat buiten de cliënt bestaat, ontstaat er ruimte om er op een nieuwe manier naar te kijken. De cliënt krijgt niet alleen een andere relatie met het probleem, maar ontdekt ook dat hij of zij niet volledig wordt gedefinieerd door de moeilijkheid.
Hoe werkt externaliseren bij individuele coachvraagstukken?
Hier zijn de stappen die je als coach kunt volgen om externaliseren toe te passen in individuele coaching.
1. Identificeer het probleem
De eerste stap is om het probleem duidelijk te benoemen. Vraag de cliënt wat er speelt en help hen te verwoorden wat hen blokkeert. Vaak komt dit voort uit hoe hij of zij zichzelf ziet of over zichzelf denkt.
- Vragen:
- “Wat belemmert je?”
- “Welke gedachten of gevoelens spelen er vaak door je hoofd?”
Voorbeeld: De cliënt zegt: “Ik hoor vaak een stem in mijn hoofd die zegt dat ik niet goed genoeg ben. Ik ben echt een mislukkeling.
De cliënt beschouwt het probleem als een deel van zichzelf.
2. Geef het probleem een naam
Help de cliënt om het probleem te verwoorden als een op zichzelf staand fenomeen. Dit kan door een label te kiezen dat het probleem beschrijft., bijvoorbeeld: “de uitsteller,” “de criticus,” of “de angst.” Als de cliënt het moeilijk vindt om een naam te geven, kun je simpelweg spreken van “dit probleem.”
- Vraag: “Als dit probleem een naam of vorm had, wat zou dat zijn?”
Voorbeeld: De client spreekt over “de strenge rechter”.
3. Visualiseer en plaats het probleem
Vraag de cliënt om het probleem buiten zichzelf te positioneren. Dit kan in gedachten of door non-verbale technieken zoals het aanwijzen van een plek in de ruimte.
- Vraag: “Waar zou je zeggen dat dit probleem zich bevindt? Kun je het ergens plaatsen?”
Voorbeeld: De cliënt plaats de strenge rechter als een wijzende schaduwfiguur voor zichzelf
4. Verken het probleem
Nu het probleem is geïdentificeerd en gepositioneerd, kun je samen met de cliënt onderzoeken hoe het werkt en welke invloed het heeft. Door nieuwsgierig te blijven naar het probleem, ontstaat er afstand en bewustwording.
- Voorbeeldvragen:
- “Wat zegt dit probleem tegen je?”
- “Hoe beïnvloedt dit probleem je dagelijks leven?”
- “Wat wil dit probleem eigenlijk van je?”
Voorbeeld: De cliënt realiseert zich dat “de strenge rechter” eigenlijk probeert te voorkomen dat hij fouten maakt, maar hem tegelijkertijd blokkeert om dingen te proberen.
In het NLP Delenwerk wordt hier gesproken van de positieve intentie achter het probleemgedrag.
5. Activeer de eigen kracht
Help de cliënt om zijn of haar eigen rol en invloed op het probleem te verkennen. Door te externaliseren ziet de cliënt vaak dat het probleem niet alomvattend is en dat er manieren zijn om ermee om te gaan.
- Voorbeeldvragen:
- “Hoe kun je minder ruimte geven aan dit probleem?”
- “Welke momenten heb je ervaren dat dit probleem minder invloed had?”
Voorbeeld: De cliënt geeft aan dat het helpt om “de strenge rechter” meer zien als een beschermer die hem alert houdt als dat nodig is. Hij komt er achter dat er inmiddels talloze situaties zijn waarin hij prima in staat is zelf de regie in handen te nemen. “Ik ben een mislukkeling” wordt vervangen door de meer constructieve, compassievolle gedachte “het lukt me nog niet in alle situaties”. Hij gaat na wat hij op die momenten anders zou kunnen doen en welke interne en externe hulpbronnen hij hiervoor kan inzetten. Hiermee gaat hij de komende tijd aan de slag.
Hier is de link naar het Oplossingsgericht werken goed zichtbaar: het zoeken naar de uitzonderingen, het herformuleren van de beperkende gedachte en het inzetten en versterken van eigen hulpbronnen, stap voor stap.
Waarom werkt externaliseren zo goed in individuele coaching?
- Het creëert ruimte: Door het probleem buiten de cliënt te plaatsen, ontstaat er ruimte om het zonder oordeel te onderzoeken.
- Het geeft macht terug: De cliënt ziet dat hij of zij invloed kan uitoefenen op het probleem, in plaats van erdoor overweldigd te worden.
- Het verandert het verhaal: De cliënt ontdekt dat het probleem niet allesbepalend is en ontwikkelt nieuwe perspectieven en manieren om ermee om te gaan.
Reflectie voor coaches
Externaliseren kan krachtig zijn in veel verschillende contexten. Het helpt cliënten om niet langer vast te zitten in beperkende overtuigingen over zichzelf. Als coach is het belangrijk om nieuwsgierig en open te blijven, zonder te snel naar oplossingen te gaan. Laat de cliënt het probleem verkennen, zodat de eigen kracht en inzichten kunnen groeien.
Tot slot
In individuele coaching biedt externaliseren een uitnodiging tot perspectiefverandering: niet jij bent het probleem, maar het probleem is het probleem. Door deze techniek krijgen cliënten de kans om meer grip te krijgen op hun uitdagingen, meer compassie voor zichzelf te ontwikkelen, en stappen te zetten naar groei en verandering.
Benieuwd hoe dit werkt? Probeer het in je volgende sessie en ontdek hoe deze methode cliënten kan helpen om los te komen van hun worstelingen!
Wil je je meer verdiepen in deze methodiek en deze methodiek ook leren toepassen in situaties waarin zich spanningen tussen meerdere personen voordoen? Kijk dan eens naar ons opleidingsaanbod en/of neem contact met ons op via 072 7920792.
